Option Pool - Tại sao startup cần option pool?
OPTION POOL LÀ GÌ?
Option Pool, tạm dịch là cổ phần dự phòng cho nhân sự, đây là thuật ngữ dùng để chỉ phần dành riêng cho việc thuê thêm người ở tương lai, đó có thể là nhân viên, quản lý / quản lý cấp cao hoặc các cố vấn của công ty. Cụ thể, sẽ có những vị trí sau này công ty cần để hỗ trợ phát triển công ty, mà những nhân sự này có thể muốn và xứng đáng có cổ phần trong công ty. Vì thế, Option pool tạo ra để dành cho nhóm này.
Thông thường, khi định giá pre-money cho startup, investor có thể yêu cầu một option pool nếu nó chưa tồn tại. Và option pool đó càng lớn thì tỷ lệ sở hữu được tính ở post-money của startup sẽ càng thấp. Trong trường hợp option pool đã tồn tại trước đó rồi, investor có khả năng sẽ yêu cầu tăng thêm nếu họ nghĩ rằng khoản dự trù đó không đủ cho việc tuyển dụng cho đến vòng cấp vốn tiếp theo.
Ví dụ:
Nhà đầu tư đầu tư 2tr ở mức 10tr, tức là 12tr post-money.
Nếu công ty bạn có option pool là 20% -> 20% x 12tr=2.4 tr
-> Pre-money chỉ còn là 10tr-2.4tr = 7.6tr.
Lúc này, nhà đầu tư vẫn đang nắm giữ 2/12*100= 16.7%.
Còn cổ phần của bạn sẽ bị giảm đi: 100% - 16.7%-20%= 63.3%.
-> Quyền kiểm soát của bạn với công ty sẽ bị giảm, startup nên cẩn thận lúc set option pool.
TẠI SAO CẦN OPTION POOL?
Việc có sẵn một option pool là rất quan trọng vì nó có thể giúp công ty trở nên hấp dẫn hơn đối với những ‘nhân tài’ tiềm năng, đồng thời đảm bảo rằng công ty có khả năng khuyến khích và giữ chân những nhân sự chủ chốt. Bằng cách dành vốn chủ sở hữu cho nhân sự trong tương lai, công ty có thể đưa ra các lựa chọn cổ phiếu như một phần trong gói bồi thường của họ. Điều này gắn kết lợi ích của nhóm này với lợi ích của công ty, vì họ có cổ phần trong sự thành công của công ty. Đây cũng có thể là nhân tố chính thúc đẩy tăng trưởng và đổi mới tạo nên thành công của startup.
Bên cạnh đó, startup có thể sử dụng phần cổ phiếu trong option pool như một phần thưởng để thu hút nhân tài mà không làm tăng tỷ lệ đốt tiền mặt (burn rate) của họ. Các công ty khởi nghiệp có thể không đủ khả năng trả mức lương cao nhất hoặc thậm chí đáp ứng được mong đợi của các ‘nhân tài’ như các công ty lâu đời có thể, nhưng tiềm năng của vốn chủ sở hữu sớm trong một công ty đang phát triển có thể là một lợi thế cạnh tranh, có thể giúp startup deal được với các nhân tài để trở thành những thành viên cốt cán trong công ty của họ.